Zenginleştirilmiş Kütüphane (Z Kütüphane) nedir?
Küresel toplum ve bilgi çağının talepleri, kütüphaneciliği yeniden biçimlendirmiş ve teknolojinin kullanımı da günümüz dünyasının ekonomik, kültürel ve iletişim alışkanlıklarında köklü değişiklikler meydana getirmiştir.
Öğrencilere yönelik kütüphane hizmetleri, hiçbir zaman öğrenciler ve onların aileleri için günümüzdeki kadar önemli olmamıştır. Bilgiye erişim ve dünyanın çok kültürlü zenginliklerinin yanı sıra, hayat boyu öğrenme ve okuryazarlık becerileri de toplumların önceliği durumuna gelmiştir. Nitelikli bir okul kütüphanesi, öğrencileri hayat boyu öğrenme ve okuryazarlık becerileri ile donatarak, onların topluma katılımlarını ve katkıda bulunmalarını sağlar. Okul kütüphaneleri sürekli artan toplumsal değişikliklere yanıt vermeli ve bütün öğrencilerin bilgi, kültür ve eğlenme gereksinimlerini karşılamalıdır. Bunun yanında her öğrencinin okulundaki kütüphaneyi kullanmanın yanında yerel kütüphanelere de alışkın olması ve kütüphane kullanma becerilerine sahip kılınması gerekir.
Yeni ve modern bir tasarım anlayışı ile oluşturulan z-kütüphanelerin, öğrencilere okumanın keyfini ve bilgiyi keşfetmenin heyecanını yaşamalarında ve hayal güçlerini geliştirmelerinde yeni imkânlar sağlaması beklenmektedir. Öğrencilere ve ebeveynlerine kütüphanelerden nasıl en etkili biçimde yararlanabilecekleri ve gerek elektronik gerekse yazılı medya kullanım becerilerini nasıl geliştirebileceklerinin öğretilmesi, z-kütüphanelerin yaygınlaştırılması ile ulaşılması beklenen hedefler arasındadır. Ayrıca z-kütüphanelerin amacına uygun kullanılması ile diğer ülkelerde bulunan, modern standartlarla hizmet veren, yüksek nitelikli okul kütüphanesi hizmetlerine ulaşılması amaçlanmaktadır.
Z-Kütüphaneler ve Amaçlanan İşlevleri
Zenginleştirilmiş Kütüphaneler Projesi (Z-Kütüphane) çalışmalarına 2011 yılında başlanmıştır. Bu kütüphanelerle okulların, öğrenciler ve yetişkinler için birer "hayat boyu öğrenme merkezi” ve eğlenme-dinlenme etkinliklerine imkân veren "yaşayan güvenli alanlar” hâline dönüştürülmesi amaçlanmıştır. Bununla birlikte öğrencilerin modern çağın gerisinde kalmamaları ve ülke genelinde bilgiye ulaşmada eşit fırsatların oluşturulması
amacıyla uygulamaya konan projede ilkokul, ortaokul ve liselerde eş zamanlı z-kütüphane kurulumları devam etmektedir.
Z-Kütüphanelerin etkin kullanılmasıyla.
-Öğrencilere bilgi edinme, anlama, hayal kurma ve eğlenme amacıyla bilgiyi kullanma ve yaratıcılığı sağlama deneyimlerini oluşturacak fırsatlar sunmak
-Okullarda sosyal ve kültürel olayların farkında olmayı ve bunlara önem vermeyi sağlayan faaliyetler düzenlemek
-Öğrencilerin bilgiye erişim özgürlüğünün gerekliliğini benimsetmek
-Ülkemiz için hedeflenen ekonomik kalkınmayla birlikte kültürel kalkınmanın sağlanabilmesi adına beşerî ve entelektüel sermayeye yatırım yapılması amaçlarına ulaşılması öngörülmektedir.
Kurulan z-kütüphaneler, klasik kütüphane anlayışından farklı özelliklere sahiptir. Bu kütüphaneler fiziki şartları ve teknolojik alt yapıları ile kütüphanecilik anlayışına çağdaş bir seviye kazandıracak ve kütüphane hizmetlerinin
niteliğini artıracaktır.
Bu kütüphaneler.
-Duvarlarında öğrenci çalışmalarının sergilenebileceği özel olarak tasarlanmış malzemelerden yapılmış, ahşap ve kumaş panellerden oluşturulmuş alanların yer alacağı
-Öğrencilerin dinlenmesi amacıyla kütüphanelerde yer minderleri, koltuk ve kanepe gibi rahat oturulabilecek mobilyaların bulunacağı
-Öğrenci, öğretmen ve diğer kullanıcıların elektronik ve basılı kaynaklara özgürce erişebilme imkânı bulacakları
-Basılı, sesli ve elektronik kitaplar ile alternatif okuma seçeneklerinin sunulacağı
-Öğrencilerin İnternet’i kullanarak bilgiye erişim becerisi ile küçük yaşta okuma zevki ve okuma alışkanlığı kazanacakları sosyal ortamlar olacağı öngörülmektedir.
Z-Kütüphane projesinin bu ilk aşamasında bir çalıştay düzenlenerek okuma kültürü ve z-kütüphaneler konusunu ilgili paydaşlarla (kamu kurumları, sivil toplum örgütleri, meslek birlikleri, üniversiteler, yurtdışından örgütler)
geniş bir perspektifte müzakere etmek ve detaylı bir ihtiyaç analizi ortaya koymak hedeflenmiştir.
Zenginleştirilmiş kütüphanelere örnek z-kütüphane modellerini sitenin üst tarafındaki Z-KÜTÜPHANE menüsünden inceleyebilirsiniz.
